Kącik Rodzica

W ostatnich latach jednym z najpoważniejszych zagrożeń związanych z nowymi technologiami staje się nadużywanie urządzeń ekranowych. Coraz częściej diagnozowane są przypadki regularnego uzależnienia od sieci u coraz młodszych dzieci. 

Badania wykazują, że urządzenia ekranowe udostępniamy coraz młodszym dzieciom. Ponad 40% rocznych i dwuletnich dzieci korzysta z tabletów lub smartfonów, a niemal co trzecie dziecko w tym wieku używa urządzeń mobilnych codziennie lub prawie codziennie. Aż 75% sześciolatków sprawnie posługuje się nowymi technologiami, podczas gdy tylko 9% umie dobrze zasznurować buty. 

KONSEKWENCJE ZBYT INTENSYWNEGO KORZYSTANIA PRZEZ DZIECI Z URZĄDZEŃ EKRANOWYCH

• Wady postawy, które stwierdza się u 90% polskich dzieci. Zbyt duża ilość czasu w pozycji siedzącej oraz niedostateczna aktywność ruchowa wpływają na nieprawidłowości kształtowania się układu kostnego i osłabiają mięśnie głębokie.

• Problemy ze wzrokiem. Częstą konsekwencją są problemy ze zmianą ostrości widzenia obiektów, które są położone dalej, i obiektów znajdujących się bliżej.

• Problemy ze snem. Mózg stymulowany wieczorem światłem tabletu czy telefonu nie potrafi prawidłowo wejść w cykl snu.

• Słabszy rozwój umiejętności poznawczych. Bajki i gry skupiają uwagę, gdyż angażują podstawowe zmysły, natomiast odbiór treści pojawiających się na ekranie jest bierny. Nie aktywuje wyższych procesów poznawczych, które mogą rozwijać się słabiej niż u dzieci, które aktywnie angażują się w inne zadania.

• Problemy z koncentracją uwagi. Dzieci nie potrafią jeszcze kontrolować się w taki sposób jak dorośli. Płaty czołowe dojrzewają nawet w wieku nastoletnim, zatem słabszą kontrolę impulsów możemy obserwować również u młodzieży. Korzystając zbyt często z urządzeń ekranowych młody człowiek nie uczy się samokontroli, a co za tym idzie nie umie też skupić się na innych treściach, które w mniejszym stopniu angażują jego zmysły. W związku z tym mogą się pojawiać trudności w koncentracji uwagi.

• Agresja, lęki. Ekrany stymulują układy zmysłów wzroku i słuchu, ale również wywołują emocje, za które odpowiada specjalna struktura w mózgu zwana ciałem migdałowatym. Ze względu na niedojrzałość układu nerwowego dzieci i młodzież nie zawsze są w stanie opanować silne emocje, których doświadczają podczas korzystania z urządzeń ekranowych. Dziecko może reagować agresją i lękiem na niemożność skorzystania z urządzenia lub próbę odebrania urządzenia przez rodziców lub opiekunów.

• Trudności w relacjach społecznych. Aby mógł prawidłowo wykształcić się system kompetencji społecznych, dziecko potrzebuje dobrych relacji z rówieśnikami, rodzicami i bliskimi osobami. Żadne urządzenie nie jest w stanie zastąpić tych kontaktów. Dzieci, które spędzają większość czasu przed ekranem, mogą mieć różne braki w zakresie kompetencji społecznych i przez to doświadczać różnych trudności w kontaktach z rówieśnikami.

• Przyzwyczajenie do wysokiej stymulacji. Mózg przyzwyczaja się do atrakcyjnych, silnych bodźców. Uczy się, że może się angażować w bardzo szybką aktywność, która poprawia nastrój. Z tego wynikają późniejsze trudności z angażowaniem się we wszystko, co wymaga oczekiwania na nagrodę, włożenia pracy w to, aby uzyskać oczekiwany efekt. Wszystkie inne zajęcia poza korzystaniem z urządzenia ekranowego mogą się wydawać dziecku nudne i nie sprawiać mu satysfakcji.

• Rozregulowanie układu nagrody w mózgu. Urządzenia ekranowe dostarczają silnej stymulacji, a korzystanie z nich często wiąże się z odczuwaniem przyjemności. Młode osoby, które zbyt często mają z nimi kontakt, przyzwyczajają się do tego stanu. Określone aktywności stają się dla nich ważną potrzebą regulującą nastrój oraz zbyt często stymulują układ nagrody w mózgu.

• Problematyczne korzystanie z urządzeń ekranowych. Kiedy problem przybiera poważne rozmiary (to znaczy dziecko nie jest w stanie oderwać się od ekranu, odmawia chodzenia do szkoły, zaniedbuje obowiązki, wycofuje się z relacji), może się okazać, że utraciło kontrolę nad korzystaniem z sieci i wymaga specjalistycznej pomocy. 

DLACZEGO WARTO OGRANICZAĆ CZAS EKRANOWY PRZY DZIECKU? 

• Wspólny czas to najprostszy, dostępny dla nas wszystkich sposób budowania bliskiej relacji z dzieckiem.   

• Dzieci rodziców, którzy poświęcają im czas, czują, że są dla nich ważne.    

• Czas, który rodzina spędza razem na wspólnych aktywnościach, przekłada się na poczucie wspólnoty i przynależności.   

• Rodzice, którzy w aktywny sposób spędzają wystarczająco dużo czasu ze swoimi dziećmi, mają możliwość modelowania zdrowych nawyków i przekazywania dzieciom ważnych dla siebie wartości.  

• Rodzice, którzy spędzają twórczo i w sposób różnorodny czas ze swoim dzieckiem, rozbudzają w nim ciekawość i chęć poznawania świata.  

• Rodzice, którym zależy na fizycznym i intelektualnym rozwoju dziecka, powinni sobie uświadomić, że z pedagogicznego punktu widzenia nie ma najmniejszej potrzeby, żeby ich dziecko traciło swoje rezerwy rozwojowe na nowinki techniczne. 

JAK OGRANICZAĆ EKRANY PRZY DZIECKU? ZASADY EKRANOWE!

Bądź w kontakcie (z dzieckiem!)
Kiedy spędzasz czas z dzieckiem, staraj się być całkowicie obecny_a. Skup się na jego potrzebach i wspólnych aktywnościach. Staraj się nie myśleć o telefonie i nie zerkać na ekran. 

Ograniczaj czas
Ograniczaj do minimum czas, kiedy korzystasz z telefonu przy dziecku. Zawsze rozważ, czy skorzystanie z telefonu jest konieczne i czy nie może poczekać. Jeżeli sięgasz po telefon, staraj się ograniczać czas ekranowy do niezbędnego minimum.

Strefy bez ekranu
Ustal miejsca wolne od telefonu, takie jak miejsce spożywania posiłku, pokój dziecka, kącik do zabaw czy miejsce do czytania. 

Sytuacje bez ekranów
Ustal sytuacje kluczowe dla relacji z dzieckiem i dla jego komfortu, podczas których nie korzystasz z telefonu, np. posiłki, zasypianie, wspólna zabawa, czytanie.

Miejsce na telefon
Staraj się nie trzymać telefonu przy sobie. Pomocne może być miejsce, gdzie odkładasz telefon na czas interakcji z dzieckiem. Może to być miejsce wspólne dla wszystkich domowników. 

Wyłącz powiadomienia
Wyłączenie powiadomień sprawi, że ty i dziecko będzie mniej rozproszeni.

Informuj dziecko
Jeśli musisz skorzystać z telefonu przy dziecku, wytłumacz mu, w jakim celu to robisz, by zminimalizować jego frustrację. 

 źródło: https://www.domowezasadyekranowe.fdds.pl/